eduvikings

Wat is er nodig voor ons team om eduvikings te worden? Om weer aan te sluiten bij de metafoor van de ontdekkingsreis, de Vikingen waren in hun tijd onverschrokken ontdekkingsreizigers die het grote onbekende niet uit de weg gingen, met hun open boten bezeilden/roeiden over de wereldzeeën tot aan Amerika.

Het proteam is een groep collegae met zeer veel ervaring in het eerste jaar, een eerste jaar dat door de jaren heen vele veranderingen heeft gekend (zie polaroid).

Op basis van de theorie van Nonaka en Takeuchi durf ik te stellen dat het proteam een team is met veel tacit of impliciete kennis. Deze kennis is persoonlijk, contextspecifiek en subjectief. Wij delen deze kennis spontaan en gestructureerd, spontaan bij het sparren met collegae in de wandelgang of docentenkamer, gestructureerd in geplande overleggen.Het kennis delen is vooral gericht op de dagelijkse uitvoering van onderwijs.

Nonaka en Takeuchi zetten tacit knowledge tegenover explicit knowledge of expliciete kennis, kennis die in een organisatie door de jaren heen is opgebouwd en makkelijk te communiceren.

Met de impliciete kennis zijn wij als team in staat om structureel een goede prestatie te leveren gezien de resultaten van de evaluaties van de afgelopen jaren hoewel het studierendement een aandachtspunt blijft. Het is kennis over didactiek, werkvormen, gesprekstechnieken, energizers die ons in staat stelt om het onderwijs uit te voeren.

Onder expliciete kennis binnen deze context versta ik enerzijds kennis over onderwijsontwerp en anderzijds kennis over de verschillende vakgebieden. Deze verdeling is deels ingegeven door de inrichting van de organisatie, het propedeuseteam voert onderwijs uit dat door competentiegroepen binnen een bepaalde format is gemaakt. De competentiegroepen zijn bepalend voor de body of knowledge en construeren het onderwijs op basis van richtlijnen zoals die zijn opgesteld door een onderwijsregiegroep.

Door deze heroriëntatie op expliciete kennis kunnen wij mede vorm en richting geven aan het onderwijs in de propedeuse.

Om de volgende stap te kunnen zetten is het volgens mij noodzakelijk om van teamleren naar lerende organisatie te bewegen. Een cruciaal verschil tussen deze twee begrippen is de oriëntatie van het team, bij teamleren is de oriëntatie naar binnen gericht, bij de lerende organisatie is er een sterke oriëntatie op de buitenwereld.

Een belangrijke voorwaarde voor  deze stap is facilitering en een efficiënte aanpak. Facilitering in de vorm van tijd om met dit onderwerp aan de slag te gaan, efficiëncy om het maximale uit de altijd beperkte tijd te halen. Wij beschikken bijvoorbeeld over een goede ict infrastructuur en slagen er nog niet in om kennis op een voor iedereen toegankelijke wijze op te slaan en vervolgens te delen.

 In onderstaande afbeelding wordt het bovenstaande schematisch weer gegeven.

Op basis van de inzichten uit de verkenning kunnen wij met concrete voorstellen komen richting de onderwijsontwikkelgroep die in januari 2014 van start gaat. Zoals eerder aangegeven, er zijn voldoende aanknopingspunten om richting te geven aan deze verkenning om relatief snel te komen tot concrete resultaten.

De focus van de verkenning ligt op onderwijsontwerp en didactiek, het zou interessant zijn om te kijken welke bijdrage wij kunnen leveren aan de body of knowledge. Niet zozeer de vakinhoudelijke kant als wel de wijze van aanbieden of wijze van verkrijgen van deze body of knowledge. Er is inmiddels een rijke verscheidenheid aan bronmateriaal voor kennis naast literatuur.

Ik verwacht dat een belangrijk deel van de inzichten die de verkenning zal opleveren zullen leiden tot incrementele wijzigingen, een deel zal leiden tot innovatie.